Dozwolony doping czy mit?
Stosowanie probiotyków w sporcie

Regularny wysiłek fizyczny korzystnie wpływa na zdrowie człowieka, prowadzi do zmniejszenia ryzyka chorób układu krążenia, zaburzeń metabolicznych czy otyłości, a także przewlekłych chorób przewodu pokarmowego. Osoby aktywne fizycznie narażone są jednak na występowanie różnych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (1). Zaburzenia żołądkowo-jelitowe (m.in. ból brzucha, wzdęcia, nudności, biegunka) występują u sportowców często i mogą być przyczyną ograniczenia ich aktywności oraz wydolności fizycznej. Mechanizm powstawania zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego nie jest do końca poznany (2). Wśród przyczyn wymienia się związane z wysiłkiem przemijające niedokrwienie jelit oraz zaburzenia bariery oraz mikrobioty jelitowej (3).

Dieta „sportowa”, bogata w białko oraz węglowodany (np. fruktozę, glukozę), towarzyszący konkurencjom sportowym stres oraz używane przez sportowców leki i odżywki (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, żelazo, kofeina) mogą nasilać zaburzenia ekosystemu jelitowego i zwiększać ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. W szczególnych sytuacjach, przy bardzo intensywnym wysiłku (np. maraton czy triatlon), zwłaszcza bez odpowiedniego nawodnienia organizmu mogą wystąpić groźniejsze powikłania, takie jak np. krwawienie z przewodu pokarmowego czy martwica jelit. Modulacja mikrobioty jelitowej za pomocą bakterii probiotycznych u sportowców i osób aktywnych fizycznie wzmacnia barierę jelitową i w konsekwencji prowadzi do wzmocnienia układu nerwowego i odpornościowego. Zdrowy ekosystem jelitowy to mniejsze ryzyko infekcji górnych dróg oddechowych i powikłań ze strony przewodu pokarmowego. Brytyjscy naukowcy wykazali, że podawanie probiotyków prowadziło do skrócenia czasu trwania zakażenia u około 36% osób aktywnych fizycznie, w porównaniu do osób przyjmujących placebo. Co więcej, liczba wszystkich epizodów infekcji górnych dróg oddechowych zmniejszyła się u sportowców prawie o połowę (4).

Wydolność fizyczna sportowca jest wypadkową wielu czynników, wśród których jedną z głównych ról odgrywa dobrze zbilansowana dieta, zapewniająca odpowiedni ładunek energetyczny i niezbędne składniki pokarmowe. Dla wielu osób aktywnych fizycznie ważnym elementem planu treningowego jest stosowanie różnych odżywek...