Hormony przyczyną niepowodzeń w dążeniu do idealnej sylwetki

Najczęstsze problemy hormonalne u kobiet związane są głównie z takimi hormonami jak: estrogen, progesteron, androgeny, insulina oraz hormony tarczycy. 

Kobiety są zdecydowanie bardziej podatne na rozregulowanie systemu hormonalnego niż mężczyźni. Zwłaszcza w dzisiejszych czasach, w których próbujemy pogodzić życie zawodowe, prywatne, obowiązki domowe, dodatkowo stres związany z aktywnością fizyczną, mała ilość snu i relaksu oraz dodatkowo nieodpowiednia dieta – prosta droga do rozregulowania układu hormonalnego. 

Jakie sa objawy rozregulowania gospodarki hormonalnej u kobiety? 

Organizm jest machiną nakręcaną przez hormony, więc jeżeli coś nam przewlekle dolega, możemy mieć pewność, że hormony biorą w tym udział. Organizm działa jak sieć powiązana ze sobą za pomocą hormonów. Jeśli jeden element zaczyna szwankować, wówczas ma to przełożenie na wszystkie ogniwa. Najczęściej początek wszystkich problemów leży w nadnerczach, a w dalszej kolejności ma to przełożenie na gospodarkę węglowodanową, pracę tarczycy oraz hormonów płciowych. Zazwyczaj problemy dotyczą rozregulowania wydzielania takich hormonów jak: kortyzol, insulina, hormony tarczycy, leptyna, estrogen, progesteron, testosteron. 

Co zaburza gospodarke hormonalna u kobiet? 

1. Nieodpowiednia dieta

Dieta jest częstą przyczyną zmian w gospodarce hormonalnej. Zarówno niedobór, jak i nadmiar kalorii będzie powodować rozregulowanie naszego organizmu. Niskokaloryczne diety są silnym stresorem dla organizmu, który zamiast zająć się produkcją hormonów, będzie oszczędzał potrzebną mu energię i zmniejszy tym samym metabolizm. Oczywiście proces ten nie jest natychmiastowy, ale po kilku miesiącach ujemnego bilansu kalorycznego pojawią się pierwsze objawy, np. chroniczne zmęczenie, przewlekłe infekcje, wypadanie włosów czy słaba tolerancja zimna. Niska podaż kalorii będzie wiązała się również z niskim poziomem niezbędnych kwasów tłuszczowych oraz cholesterolu, bez którego nie powstaną hormony steroidowe. Innym powszechnym błędem jest zbyt duże ograniczenie spożywanych węglowodanów przez osoby aktywne (nie mówię o dietach ketogenicznych). Wówczas często dochodzi do problemów z pracą tarczycy czy do rozregulowania gospodarki węglowodanowej, czego skutkiem może być hipoglikemia reaktywna. Do tego rodzaju problemów dochodzić może również w przypadku diety bogatej w cukier i przetworzone węglowodany. Do zachwiania równowagi hormonalnej może również dojść w momencie spożywania dużej ilości rzekomo zdrowych kwasów omega-6. Okazuje się, że przy zaburzeniach hormonalnych często występują niedobory witamin z grupy B oraz witaminy D. 

2. Brak/niedobór snu

Dla zachowania prawidłowej pracy gospodarki hormonalnej u kobiety jest konieczna odpowiednia ilość snu! Najczęściej u podłoża rozregulowania hormonów płciowych dochodzi pod wpływem rozregulowania pracy nadnerczy. Właśnie zbyt mała ilość snu lub słaba jakość powoduje zmiany w wydzielaniu kortyzolu, co może być powodem insulinooporności, a co za tym idzie – problem ze spalaniem tkanki tłuszczowej. 

3. Problem z pracą wątroby

Wątroba odpowiedzialna jest za detoks hormonów w naszym organizmie. Jeżeli mamy problemy z jej funkcjonowaniem, nie będziemy prawidłowo wydalać hormonów, a proces ten powinien zachodzić po każdym cyklu menstruacyjnym. Ponadto problemy z wypróżnianiem – zaparcia lub biegunki – również będą wpływały na obniżenie poziomu hormonów w naszym organizmie (częste biegunki) lub zwiększenie poziomu hormonów (zaparcia). 

4. Aktywność fizyczna

Wiele kobiet, trenując bardzo intensywnie, doprowadza się do niepłodności w związku z utratą miesiączki. Dochodzi do tego najczęściej na skutek zbyt intensywnych treningów i towarzyszącej im ubogokalorycznej diety. Dochodzi wówczas także do wielu problemów metabolicznych, takich jak: zmniejszenie gęstości kości, osłabienie pracy tarczycy, hipoglikemia, spadek libido, problem z regeneracją po treningu, spadek nastroju itp. 

Jak radzić sobie z zaburzeniami hormonalnymi u kobiet? 

O diagnostyce zaburzeń hormonalnych mowa była w poprzednim numerze „BC”, jednak należy podkreślić, że w Polsce niestety prawidłowa diagnostyka tych zaburzeń jest trudna. Warto sprawdzić zarówno pracę nadnerczy, tarczycy, gospodarki węglowodanowej, jak i hormonów płciowych. Taka kompleksowa diagnostyka pozwoli nam obrać prawidłową drogę w leczeniu nieprawidłowości. 

Praktyczne wskazówki dietoterapii: 

1. Zadbaj o prawidłową dietę

W pierwszej kolejności musimy się skupić na znalezieniu błędów w dotychczasowej diecie kobiety, która cierpi na zaburzenia hormonalne. Przede wszystkim dieta powinna wykluczać wszystkie antyzapalne substancje: cukier, nabiał i gluten w większości, rośliny strączkowe, szczególnie przy nadmiarze estrogenów, tłuszcze trans. Powinna być bogata w warzywa, dobre źródła białka, kwasy omega-3, dobre źródła tłuszczów, w tym cholesterolu. Pamiętajmy, że dieta powinna być indywidualna i te wskazówki mogą być zmienne. Musimy również skupić się na odpowiedniej podaży energii. Najczęściej dieta kobiet z zaburzeniami hormonalnymi jest niedoborowa i ubogokaloryczna. Wówczas należy stopniowo przywrócić odpowiednią podaż kalorii. Najlepszą strategią jest zastosowanie tzw. reverse diet, która polega na okresowym zwiększeniu ilości spożywanych kalorii (najczęściej rzecz dotyczy węglowodanów). Takie zwiększenie przyjmowania kalorii powinniśmy przeprowadzać etapowo, chociaż w niektórych przypadkach dobrze działa terapia szokowa (nagła bomba kaloryczna).