Najczęstsze kontuzje w sportach zimowych

Najczęstsze kontuzje

Wśród amatorów sportów zimowych najbardziej narażone na uraz są kończyny dolne. 

Skręcenie kolana

W zależności od siły towarzyszącej urazowi rozróżnić można cztery stopnie skręcenia kolana. 
 

W przypadku uszkodzenia w stopniu pierwszym i drugim stosowane jest leczenie zachowawcze (w stopniu pierwszym ograniczenie aktywności sportowej, w drugim orteza stabilizująca kolano). W stopniach trzecim oraz czwartym konieczne jest zastosowanie leczenia operacyjnego.

Uszkodzenia łąkotek stawu kolanowego

Dochodzi do nich podczas nagłego skręcenia kolana przy ustabilizowanej stopie. Jest to szczególnie częste podczas uprawiania narciarstwa zjazdowego. Uszkodzona łąkotka powoduje ból przy ruchach skrętnych ugiętego kolana, możliwe jest uczucie bolesnego przeskakiwania, nawet do blokowania. Dosyć często występuje wysięk. W celu dokładnej diagnozy najlepiej wykonać badanie rezonansu magnetycznego lub USG. Stosowane jest leczenie artroskopowe, które polega na zszyciu lub usunięciu uszkodzonego fragmentu. Powrót do sprawności sprzed urazu po częściowym wycięciu łąkotki może nastąpić nawet po dwóch tygodniach, natomiast po zszyciu okres rekonwalescencji wynosi około trzy–cztery miesiące. 

Skręcenie stawu skokowego

Skręcenie stawu skokowego powstaje w wyniku nagłego zagięcia stopy do wewnątrz. Spotykane jest często u łyżwiarzy, szczególnie tych używających łyżew figurowych. 

Wyróżnia się trzy stopnie skręcenia stawu skokowego, nazywanego też powszechnie skręceniem kostki.
 

Skręcenia stawu skokowego nie należy mylić ze zwichnięciem. Skręcenie dotyczy tylko tkanek miękkich. Zwichnięcie natomiast polega na nieprawidłowym przesunięciu się względem siebie powierzchni stawowych. W związku z tym, że w zwichnięciu elementy, które uległy przesunięciu zazwyczaj nie wracają na swoje miejsce konieczna jest szybka interwencja lekarska i nastawienie stawu.

Uszkodzenia aparatu więzadłowego kolana

Urazy więzadeł pobocznych w postaci naciągnięcia lub naderwania dotykają często narciarzy zjazdowych, natomiast więzadeł krzyżowych – fanów snowboardingu. 

W przypadku naciągnięcia lub naderwania więzadeł pobocznych stwierdza się bolesność uciskową przyczepów więzadłowych – zarówno bliższych, jak i dalszych. Nie ma natomiast objawów niestabilności, wysięku. Skręcenie lekko ugiętego kolana jest źródłem bólu, bez bolesności podczas obciążania. Celem diagnozy wykonuje się badanie USG, w którym widoczny jest obrzęk w okolicy przyczepów więzadeł, bez przerwania ich ciągłości. 

Naciągnięcie lub naderwanie więzadeł krzyżowych powoduje ból przedniego przedziału kolana, trudny do precyzyjnego zlokalizowania. Obserwuje się również bólowe ograniczenie ruchów, bez objawów niestabilności. W badaniu USG widoczny obrzęk w okolicy więzadła, bez przerwania ciągłości.

W obu przypadkach stosowane jest leczenie zachowawcze w postaci ograniczenia ruchomości poprzez stosowanie opaski elastycznej oraz oszczędnej aktywności ruchowej. 

Złamanie spiralne kości piszczelowej

Powstaje zwykle u osób niezaawansowanych, kiedy narty utkną w głębokim śniegu i dochodzi do próby wyciągnięcia ich z równoczesnym obrotem w osi kończyny. 

Do złamania spiralnego dochodzi, gdy działająca siła powoduje rotacje kończyny. Obie części złamanej kości są wobec siebie obrócone wzdłuż osi kości. Oznacza to, że jedna część kości jest skręcana w jedną stronę, a druga w przeciwną. Obszar pomiędzy skręcanymi fragmentami nie wytrzymuje i pęka. Takie pęknięcia mają kształt rozciągniętej spirali. Powoduje to, że odłamy kości są niczym szpikulce i mają ostre końce. Kość złamana w ten sposób może przebić naczynie krwionośne, uszkodzić nerw lub spowodować złamanie otwarte, czyli takie, któremu towarzyszy uszkodzenie powłok skórnych. Dodatkowo złamania skrętne są bardzo trudne do nastawienia. Dochodzi bowiem do znacznego skrócenia kończyny. Odłamy zachodzą na siebie i ustawienie ich w pozycji anatomicznej wymaga bardzo silnego wyciągu albo rozległej operacji.

Do rozpoznania konieczne jest wykonanie badania RTG w co najmniej dwóch projekcjach. Niepowikłane złamanie goi się około sześciu tygodni. Należy pamiętać o wdrożeniu rehabilitacji, która jest nieodłącznym elementem procesu zdrowienia. 

Kciuk narciarza

Pomimo że urazy kończyn dolnych stanowią większość wśród pasjonatów sportów zimowych, nierzadko spotykane są również kontuzje ręki. Kciukiem narciarza nazywamy uszkodzenie więzadeł pobocznych kciuka. Mechanizm urazu zazwyczaj opiera się na nadmiernym obciążeniu kciuka poprzez odciągnięcie go od pozostałej części dłoni. Dochodzi do tego na przykład u początkujących adeptów narciarstwa, gdy kijek zostanie zbyt głęboko wbity w śnieg, a ręka zaplącze się w paski. Głównym objawem jest obrzęk i bolesne ograniczenie ruchomości stawu śródręczno-paliczk...