Psychobiotyki, czyli wpływ bakterii probiotycznych na nastrój

Z ARTYKUŁU DOWIESZ SIĘ:

• w jaki sposób bakterie jelitowe wpływają na nasz nastrój,
• jak poszczególne szczepy bakterii modulują nasze neuroprzekaźnictwo,
• jakie gatunki wpływają na zdrowy sen, 
• jakie czynniki wpływają na rozwój depresji.

Coraz częściej mówi się o tak zwanych psychobiotykach, czyli probiotykach, które mogą wpływać na nasz dobry nastrój, sen, odporność na stres. Coraz nowsze badania pokazują, że dostarczając organizmowi dobrych bakterii, możemy poprawić sobie znacząco komfort życia. Wiele badań przeprowadza się na tak zwanych myszach germ-free – wyjałowionych z bakterii. Myszy takie wykazują wiele zaburzeń nastroju przypominających depresję, nie walczą o swoje życie, często wykazują nawet zachowania przypominające autyzm. Podając takim myszom różne gatunki i szczepy bakterii probiotycznych, można obserwować zmiany w ich zachowaniu, a także monitorować poziom wielu substancji wpływających na nastrój, tj. neuroprzekaźników, neurohormonów, neuropeptydów. Jak się okazuje, w niemal wszystkich zaburzeniach natury psychicznej mamy do czynienia ze znacząco zmienioną mikrobiotą. 

Sposób, w jaki probiotyki regulują nastrój

1. Produkują wiele neuroprzekaźników wpływających na nastrój, tj. serotoninę i dopaminę – neuroprzekaźniki uwalniane do światła jelit wiążą się z zakończeniami nerwów i dają sygnał do mózgu, że wszystko jest w porządku. Serotonina wpływa na radość z życia, temperaturę ciała, regulację progu bólowego czy ruchy jelit. Dopamina z kolei związana jest z motywacją, pozytywną energią, ekscytacją – to dzięki niej mamy chęci do pójścia na trening, trzymania się diety, czy do zmiany siebie na lepsze. 

2. Produkują GABA – neuroprzekaźnik związany z relaksacją, wyciszeniem, dobrej jakości snem o działaniu antylękowym i antypadaczkowym. Niedobór tego neuroprzekaźnika sprawia, że czujemy się ciągle pobudzeni, rozdrażnieni, nie możemy się wyciszyć i zrelaksować. Zaczynamy się martwić o wszystko, pisać czarne scenariusze. Być może znacie osoby, które mają dziwne tiki nerwowe, mocno mrugają oczami, machają cały czas nogą? To może oznaczać niedobór GABA.

3. Produkują BDNF i NRF – czynniki, które przyczyniają się do wzrostu komórek nerwowych i tworzenia nowych połączeń między nimi, co przenosi się na lepszą pamięć, koncentrację, odporność na stres. Warunkują prawidłowe funkcjonowanie neuronów dopaminergicznych i cholinergicznych. Czynniki te odpowiadają za zjawisko neuroplastyczności mózgu, czyli dostosowywanie się do warunków środowiska. Są niezwykle ważne po różnego rodzaju traumach czy urazach, aby zrekompensować sobie utratę czy zniszczenie komórek nerwowych. Wysoki poziom tych neutrofin chcemy mieć także przy różnego rodzaju schorzeniach autoimmunologicznych związanych z atakiem układu odpornościowego na nerwy, osłonki mielinowe czy inne elementy układu nerwowego. BDNF reguluje także metabolizm. Obniżony poziom tego czynnika obserwujemy w schorzeniach takich, jak: choroba Alzheimera, Parkinsona, cukrzyca typu II, choroby sercowo-naczyniowe, bezsenność, depresja, stany lękowe czy anoreksja. 

4. Obniżają stany zapalne – depresja to tak naprawdę choroba o charakterze zapalnym. Długo utrzymujące się stany zapalne w organizmie mogą prowadzić do depresji. Niejednokrotnie u osób z depresją obserwuje się wysoki poziom cytokin prozapalnych, takich jak TNF-α, IL-1, IL-6 czy interferony. Te cytokiny mogą także przenikać do ośrodkowego układu nerwowego i wywoływać stany zapalne mózgu, co objawia się przewlekłym zmęczeniem, problemami z pamięcią, koncentracją lub tzw. brain fog. Stany zapalne mózgu często towarzyszą chorobom autoimmunologicznym, przewlekłym infekcjom, tj. borelioza, bartonella, EBV. Wiele gatunków bakterii probiotycznych ma zdolność do obniżenia poziomu cytokin prozapalnych. Dodatkowo bakterie te wspierają i modulują odporność, przez co wspierają zarówno walkę z infekcjami, jak i pomagają wprowadzić choroby autoimmunologiczne w remisję – chociażby poprzez wpływ na limfocyty T (Treg). 

5. Poprawają stan jelit i przyswajania składników odżywczych – zły stan jelit oraz zniszczona bariera jelitowa bar-
dzo często są powiązane z pośledzonym przyswajaniem składników odżywczych z pożywienia, takich jak witaminy 
czy minerały. Niedobory tych składników także mogą skutkować osłabioną produkcją neuroprzekaźników. Witamina B6, B12, B9, żelazo, cynk, magnez są niezbędne do produkcji serotoniny, GABA, dopaminy, acetylocholiny. Wiele chorób, tj. celiakia, colitis ulcerosa, choroba Leśniowskiego-Crohna, związanych jest ze zniszczeniem kosmków jelitowych. Bakterie w naszych jelitach produkują krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, tj. kwas masłowy, które stanowią energię dla jelit, wpływają na poprawę integralności bariery jelitowej, działają antyzapalnie i modulująco na odporność. Dzięki nim można odbudować jelita, co przenosi się...