Zaburzenia płodności u sportowców – zwiększenie liczby plemników

Chociaż zaburzenia płodności nie zawsze są uleczalne i mogą mieć podłoże genetyczne czy wynikać z silnych bodźców zewnętrznych, to czasem można ją leczyć za pomocą zdrowej diety, ukierunkowanej suplementacji i innych strategii, chociażby przez zmianę stylu życia. W tym artykule pozwoliłem sobie wymienić tylko kilka z głównych czynników wpływających na poprawę jakości nasienia i samej płodności mężczyzn.

Co to znaczy, że mężczyzna staje się bezpłodny?

Płodność oznacza zdolność ludzi do rozmnażania się w sposób naturalny. Zaburzenie płodności u mężczyzn występuje, kiedy mężczyzna ma niewielkie szanse na zapłodnienie swojej partnerki. Zwykle jest to zależne od jakości jego plemników, ich ruchliwości i oczywiście ich liczby. 
Warto także wymienić kilka aspektów funkcji seksualnych, które rzeczywiście mogą na tę płodność wpłynąć:

• libido: inaczej oznacza popęd seksualny,
• zaburzenia erekcji: znane również jako impotencja, występują wtedy, gdy mężczyzna nie jest w stanie rozwinąć lub utrzymać erekcji,
• liczba plemników: ważnym aspektem jakości nasienia jest liczba lub stężenie komórek nasienia w danej ilości nasienia,
• ruchliwość plemników: podstawową funkcją zdrowych komórek plemników jest ich zdolność do poruszania się – ruchliwość plemników jest mierzona jako procent ruchomych plemników w próbce nasienia,
• poziom testosteronu: jego niski poziom jako męskiego hormonu płciowego może być odpowiedzialny za niepłodność u niektórych mężczyzn. 

Zaburzenia płodności mogą mieć wiele przyczyn i zależeć od genetyki, ogólnego stanu zdrowia, kondycji, chorób i zanieczyszczeń dietetycznych. Ponadto, ważny jest zdrowy styl życia i dieta. Niektóre pokarmy i składniki odżywcze wiążą się z większymi korzyściami dla płodności niż inne. Ale czy możemy je w jakikolwiek sposób uporządkować? 

Witamina C

Witamina C jako przeciwutleniacz pomaga zapobiegać stresowi oksydacyjnemu. Wiąże się on z nadmierną obecnością wolnych rodników w organizmie. Taki stan wpływa niekorzystnie zarówno na płodność kobiet (negatywnie oddziałuje m.in. na cykl i pojawianie się stanów zapalnych), jak i mężczyzn (np. na uszkodzenia plemników).

Co więcej, ma to duże znaczenie w przypadku niepłodności idiopatycznej (gdy nieznana jest przyczyna niemożności zajścia w ciążę, bowiem wszystkie wyniki badań wydają się być prawidłowe). Stres oksydacyjny uważany jest za jedną z głównych jej przyczyn. Odnosząc się jednak wyłącznie do męskiej płodności i analiz na ten temat, możemy wyciągnąć ciekawe wnioski. Badanie przeprowadzone na uniwersytecie w Teksasie pokazało, iż zwiększenie dziennej dawki witaminy C pomogło mężczyznom w produkcji większej liczby plemników. Były one też silniejsze i wykazywały większą ruchliwość.

Podobne wnioski wyciągnięto z badania przeprowadzonego w 2006 r. w Kentucky. Również wskazało ono, iż suplementacja dwa razy dziennie po 1000 mg witaminy C (maksymalnie przez dwa miesiące) zwiększa liczbę i ruchliwość plemników, o czym pisze „Natural Fertility and Wellness”.

Witamina D

Cholekalcyferol ma znaczący wpływ również na płodność mężczyzn. Wykazano, że mężczyźni z wyższym poziomem witaminy D we krwi mają większą liczbę plemników w jednostce objętości nasienia. Równocześnie plemniki charakteryzują się większą ruchliwością. W badaniach powiązano również zależność między wysyceniem organizmu witaminą D3 a poziomem testosteronu. Okazuje się, że jest on wyższy u mężczyzn z prawidłowym stężeniem tej witaminy we krwi. Dlatego warto rozważyć wprowadzenie witaminy w codzienną rutynę. 

Cynk

Cynk zwiększa produkcję plemników oraz bierze udział w syntezie testosteronu, a niedobory tego pierwiastka przyczyniają się do deficytu androgenów w organizmie.

Dzieje się tak dlatego, iż pierwiastek ten aktywuje 17-beta-reduktazę – enzym katalizujący ostatni etap produkcji androgenów, a więc przemianę androstendionu w testosteron.

Co więcej, cynk uwrażliwia receptory w komórkach Leydiga na LH (lutropinę – hormon pobudzający produkcję testosteronu w jądrach) poprzez indukcję cAMP (wtórnego przekaźnika informacji w komórce), hamuje działanie enzymów: aromatazy i 5-alfa-reduktazy, które to z kolei przekształcają testosteron w niekorzystne dla mężczyzny metabolity: estradiol i DHT odpowiadające m.in. za przerost prostaty czy łysienie plackowate.

L-arginina

L-arginina to aminokwas syntetyzowany w organizmie. Wykazuje on ważne działanie biologiczne, warunkując utrzymanie równowagi wewnętrznej organizmu (homeostazę). Jest m.in. istotnym elementem w procesie usuwania szkodliwego amoniaku, stymuluje produkcję hormonu wzrostu, bierze udział w przemianie tłuszczów. Przede wszystkim jednak L-arginina znacząco wpływa na zwiększenie produkcji tlenku azotu, co ma korzystny wpływ na mięśniówkę naczyń krwionośnych. Zmniejszając napięcie ściany naczyń, znacznie poprawia przepływ krwi w organizmie i tym samym stopień utlenienia tkanek. Ten efekt biologiczny dotyczy wszystkich naczyń krwionośnych organizmu (np. mózgu, serca), zatem zachodzi także w obrębie narządów płciowych, a na to warto zwrócić uwagę w aspekcie poprawy ukrwienia jąder, co również przełoży się na wiekszą ilość i jakość produkowanego nasienia. Z uwagi na ten fakt L-arginina to substancja poprawiająca ilość krwi dostarczanej do członka po zadziałaniu bodźca erogennego. Sprzyja to znacznie uzyskaniu wzwodu i powoduje erekcję. Dodatkowo arginina posiada silne właściwości antyoksydacyjne poprzez stymulacje enzymu, jakim jest SOD (dysmutazy nadtlenkowej), co z kolei także przełoży się – prócz wyżej wymienionej poprawy ukrwienia – na lepszą jakość nasienia. 

Korzeń maca (Lepidium meyenii) i jego właściwości afrodyzjakalne

Ceniony jest głównie ze względu na lecznicze i odżywcze (wśród lokalnych mieszkańców Peru jest tradycyjnym składnikiem diety) właściwości korzenia oraz hipoktylu.

Maca wykorzystywana jest w celu zwalczania niedokrwistości, bezpłodności oraz zaburzeń gospodarki hormonalnej. Zgodnie z tradycyjnymi wierzeniami ludowymi maca określana jest także jako „peruwiański żeń-szeń” posiadający działanie afrodyzjakalne.

Maca jest cennym źródłem wielu substancji bioaktywnych, m.in. polifenoli (antocyjany, flawonoidy), saponin, alkaloidów, garbników oraz prostaglandyn. Ponadto, można znaleźć w niej także wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT), sterole (stygmasterol, beta-sitosterol, kampesterol) i glukozynolany oraz minerały (mangan, cynk, miedź, wapń, potas, sód).

Interesujące jest to, że w korzeniu macy występują substancje, których dotychczas nie znaleziono w żadnej innej roślinie – makaen oraz makamid, które najprawdopodobniej zaangażowane są w poprawę sprawności seksualnej.

Wykazano, że roślina ta zwiększa płodność u mężczyzn (wpływa korzystnie na proces spermatogenezy, zwiększa liczbę i mobilność plemników), wzmacnia pożądanie seksualne. Może się okazać pomocna także w przypadku łagodnych zaburzeń erekcji, przyczyniając się do poprawy samopoczucia zarówno ogólnego, jak i seksualnego. Za poprawę funkcji seksualnych odpowiedzialne są m.in. makamidy, których obecność przypisywana jest wyłącznie tej roślinie.

Eurycoma Longifolia (Tongkat Ali, Pasak Bumi) to azjatycka roślina, zwana także „malezyjskim żeń-szeniem”, tradycyjnie używana do poprawiania naturalnej produkcji testosteronu oraz libido.

Oprócz tego korzystnie wpływa na poziom energii, na odporność i wytrzymałość organizmu. Jest źródłem alkaloidów i glikozydów, którym zawdzięcza swoje pozytywne działanie w zakresie zwiększania aktywności męskich hormonów płciowych i poprawy funkcji seksualnych.

Za skutecznością wyciągu z Tongkat Ali przemawiają liczne badania – wykazały one zwiększenie poziomu testosteronu u mężczyzn cierpiących na hipogonadyzm późny (zespół niedoboru testosteronu związany z wiekiem), zmniejszenie poziomu kortyzolu i objawów stresu oraz polepszenie ogólnej sprawności i tężyzny fizycznej u seniorów.

Zawarte w roślinie związki triterpenowe – eurykomanon i eurykomanol oraz metabolity 6-katynonu wzmacniają libido oraz niwelują większość problematycznych dysfunkcji seksualnych, takich jak zaburzenia erekcji czy przedwczesny wytrysk. Oprócz tego, występujące w wyciągu peptydy oddziałują na SHBG oraz LH, zwiększając poziom wolnego testosteronu we krwi.

Do wyjątkowych właściwości wyciągu z Eurycoma Longjack zalicza się stymulację endogennego wydzielania testosteronu, połączoną z hamowaniem mecha...