Zaparcia i grzybica układu pokarmowego

Faktem jest, iż Candida może powodować szereg nieprzyjemnych objawów, często uprzykrzających normalne życie. 

Candida albicans (bielnik biały) to jeden z gatunków grzybów (jest ich około 350) zaliczany do rzędu drożdżaków. Mowa akurat o tym gatunku, ponieważ to on jest odpowiedzialny za większość przerostów. Występuje naturalnie we florze naszego uorganizmu jako komensal, głównie bytuje jako składnik mikrobioty, flory jamy ustnej, gardła, przełyku, narządów płciowych. Stanowi rodzaj drożdżaka o charakterze oportunistycznym. Co to znaczy? Kiedy organizm trzyma w ryzach jego egzystencję wewnątrz nas, czyli nie występuje jego przerost, nie wyrządza nam szkód i nie odczuwamy negatywnych objawów. Sytuacja zmienia się, kiedy dochodzi do rozrostu tego drożdżaka pod wpływem dysbiozy, zmian w śluzówce lub upośledzenia działania odporności komórkowej.

Objawy

Objawów przerostu Candida jest bardzo dużo, każdy może odczuwać je w inny sposób lub niespecyficznie. Wszystko zależy od tego, z jakiego rodzaju grzybicą mamy do czynienia (w jakim miejscu zlokalizowany jest przerost). Ponieważ objawy są wysoce niespecyficzne, nie należy stawiać diagnozy grzybicy na podstawie samych objawów. Ważne jest połączenie objawów z wynikami oraz stanem chorego. Dziś krąży bardzo wiele mitów nt. candidy właśnie z powodu diagnoz z internetu. Pamietajmy, że diagnozą i leczeniem powinien zająć się lekarz.

Candida wykorzystuje cukier do fermentacji, z czego powstaje alkohol i aldehyd octowy, co przyczynia się do wielu uciążliwych objawów (w tym przypominających zatrucie alkoholowe). Do tych ogólnych należą zazwyczaj: osłabienie, słaba odporność i nawracające infekcje (zatok, gardła, nosa, ale również dróg moczowych), nietolerancje pokarmowe, bóle głowy, bóle stawów, silny apetyt na produkty węglowodanowe (mączne) i słodycze, problemy skórne (wypryski, liszaje, sucha skóra, swędząca skóra), słaba kondycja paznokci i włosów, problemy z koncentracją, pamięcią oraz innymi funkcjami kognitywnymi, zła tolerancja alkoholu, pogorszenie nastroju, stany depresyjne, zaburzenia cyklu menstruacyjnego. Oprócz tych wymienionych, przerostowi Candida towarzyszą również objawy uzależnione od miejsca przerostu – skupimy się na jelitach, gdyż w głównej mierze to właśnie tam dochodzi do rozrostu grzyba.

Objawy, jakie mogą pojawić się podczas przerostu Candida albicans w jelitach, to: częste gazy, wzdęcia, przelewania, bóle i skurcze jelit, biegunki, zaparcia lub naprzemiennie, śluz w stolcu. Do najczęstszych należą właśnie uciążliwe problemy z wypróżnianiem. 

Normalna częstość oddawania stolca to 1–2 razy dziennie. Niekiedy osoby o naturalnie wolniejszej perystaltyce mogą chodzić do toalety co drugi dzień. Natomiast dłuższy okres czasu uznawany jest już za zaparcie. Wygląd naszego stolca również ma znaczenie! Może to nie najprzyjemniejszy widok, ale warto zaglądać do muszli klozetowej, aby ocenić, czy wszystko jest w porządku. Prawidłowy stolec powinien mieć kształt podłużny, raczej w grubszej formie, nie powinien być za bardzo twardy i zbity, a kolor powinien być brązowy/jasnobrązowy. Nie powinny się tam znaleźć fragmenty śluzu czy niestrawione większe resztki. Zaparcia ciągną za sobą wiele negatywnych skutków zdrowotnych – organizm nie pozbywa się efektywnie zbędnych produktów przemiany materii i toksyn, zbyt długo zalegający kał może podtruwać nasz organizm, powodować fermentację, źle wpływać na mikrobiotę i śluzówkę jelit, a nasza wątroba może być obciążona. Objawami tego są m.in.: zmiany skórne (wypryski, zaczerwienienia, liszaje), zmęczenie organizmu, problemy z koncentracją, problemy ze snem, bóle głowy, cienie pod oczami, czyli objawy łączące się również z kandydozą.

Zaparcia a Candida

Zaparcia bardzo często powiązane są z przerostem Candida albicans w jelitach. Co sprzyja kolonizacji Candida w naszym brzuchu? Przede wszystkim to, co zaburza mikroflorę przewodu pokarmowego i osłabia układ immunologiczny. Do najczęstszych czynników przyczyniających się można zaliczyć: antybiotykoterapię, przewlekłe infekcje, zakażenia pasożytami, przeciążenie metalami ciężkimi, chroniczne stany zapalne, przewlekły stres, przetworzona dieta obfita w źródła cukrów prostych, nadużywanie alkoholu. W mniejszym stopniu poważne niedobory odporności (choroby nowotworowe i leczenie, leki immunosupresyjne, długotrwałe leczenie sterydami, AIDS).

Kiedy dochodzi do dysbiozy jelitowej (czyli nierównowagi w bakteriach jelitowych) i jest mało pożytecznych bakterii, dochodzi do upośledzenia ochrony przed rozrostem tych chorobotwórczych, w tym Candida albicans. Dodatkowo, kiedy nasza odporność nie działa tak efektywnie, jak byśmy tego chcieli, sprzyja to rozrostowi Candida. Z kolei rozrost Candida może pogłębiać dysbiozę, co tylko zapętla problem.

Oprócz dysbiozy, która towarzyszy przerostowi Candida i powoduje zaparcia, innymi winowajcami zaparć są toksyczne metabolity Candida. Nadmiar tych metabolitów może wpływać na układ nerwowy, w tym na tempo pasażu jelitowego, upośledzając go. Spowolniony pasaż jelitowy prowadzi do zaparć.

Inną kwestią są zaparcia spowodowane SIBO. Small Intestine Bacterial Overgrowth (SIBO), czyli przerost bakterii w jelicie cienkim, to patologiczny stan, w którym bakterie przerastają w jelicie cienkim z różnych powodów. To powoduje najczęściej ciągłe wzdęcia, przelewania, biegunki albo właśnie zaparcia, jeśli mamy do czynienia z SIBO rodzaju metanowego. Niestety, często obserwuje się, że problem u pacjentów skarżących się na zaburzenia jelitowe jest złożony. Nierzadko przerost Candida występuje z SIBO i innymi chorobami, a wszystkie te nieprawidłowości zazwyczaj są ze sobą powiązane. Często nazywamy to SIFO.

Diagnostyka

Diagnostyka kandydozy nie należy do prostych. Wszystko zależy od nasilenia przerostu, od miejsca, w którym doszło do przerostu i od wybranej metody diagnostycznej. Laboratoria oferują dzieki którym możemy oznaczyć przeciwciała oraz antygen krążący Candida, co niekoniecznie musi oznaczać trwające zakażenie, badanie genetyczne z różnych próbek (krew, wymaz z pochwy, żołędzia) metodą Real Time PCR, która pozwala na analizę DNA i RNA grzyba, posiew mykologiczny z kału, posiewy mykologiczne z wymazu z gardła, nosa, pochwy, z próbki moczu, plwociny czy innych materiałów biologicznych. Istnieje też badanie na stężenie d-arabinitolu z moczu. Badanie na obecność przeciwciał z krwi jest mało miarodajne, gdyż jak już wiemy, nasz organizm zawsze posiada pewne składowe tego drożdżaka, zatem obecność antygenu będzie świadczyła o tym, że układ immunologiczny napotkał na swej drodze Candida, np. w warunkach wzmożonej przesiąkliwości bariery jelitowej. Badanie antygenu krążącego ma sens przy grzybicach ogólnoustrojowych, co zdarza się rzadko, wywołuje bardzo poważne objawy i występuje przy mocno osłabionym układzie immunologicznym (np. AIDS). Badanie z próbki kału jest lepszym wyborem, o ile podejrzewamy, że przerost Candida jest właśnie na poziomie jelita grubego. Mimo to nie mamy całkowitej pewności, że wyniki wyjdą wiarygodne, bo kał nie odzwierciedla dokładnie stanu śluzówki jelita. Wymazy, podobnie jak w przypadku badania z kału, nie stanowią złotego środka, aczkolwiek warto spróbować je wykonać w dobrym laboratorium, które zachowuje odpowiednią długość czasu hodowli Candida. Wymazy z gardła czy nosa polecane są, kiedy zmagamy się z objawami właśnie związanymi z górnymi drogami oddechowymi. Badania genetyczne również są dobrym wyborem diagnostycznym, stanowią czułą i swoistą metodę. Najbardziej wiarygodną metodą wydaje się być badanie na stężenie d-arabinitolu z moczu, który jest swoistym metabolitem Candida i jego określony wysoki poziom wskazuje na przerost. Warunkiem są sprawnie działające nerki, zatem wykon...