Autor: Ilona Otawska

Demonizowane lub – odwrotnie – niedoceniane tłuszcze stanowią istotny element składników pokarmowych. Są podstawowym, najbardziej skoncentrowanym źródłem energii obok węglowodanów, ponieważ 1 g tłuszczu dostarcza 9 kcal. Eksperci z zakresu diet roślinnych nie są zgodni co do ilości tłuszczu w diecie. Proponowana dieta niskotłuszczowa, w której 10% kalorii pochodzi z tłuszczu, jest optymalna w przypadku miażdżycy, chorób serca, ale nie sprawdzi się u większości osób, szczególnie tych aktywnych fizycznie. Tu lepsza będzie podaż na poziomie 25–30% pozyskanej energii z tłuszczów lub wyższa, o ile pochodzi ona z pełnowartościowych źródeł.

Nawiązując do pierwszej części artykułu zamieszczonej w poprzednim numerze „Body Challenge”, przyjrzymy się innym składnikom antyodżywczym. Moim zamiarem nie jest dyskredytowanie całych grup roślinnych, lecz podanie informacji, które będą pomocne w świadomym ich spożywaniu,  z wykorzystaniem technik, które pomogą zminimalizować straty wartości odżywczych i jednocześnie dobrze wykorzystać ich działanie prozdrowotne. Należy pamiętać, że substancje te jedzone w niewielkiej ilości mogą mieć działanie prozdrowotne, natomiast stosowane w nadmiarze utrudniają przyswajanie związków odżywczych, a w dużych dawkach mogą się okazać szkodliwe.

Organizm jest jak budynek – by sprostał stawianym przed nim wyzwaniom, oprócz cegieł, potrzebuje również zaprawy, tak więc oprócz makroskładników potrzebne są jeszcze uzupełniające mikroskładniki, bez których prawidłowe funkcjonowanie organizmu nie jest możliwe. Idąc dalej tropem porównań budowlanych, korzystamy z zależności od preferencji żywieniowych z trzech hurtowni, które oferują materiały pochodzenia zwierzęcego, odzwierzęcego i roślinnego. I tak, osoba niestosująca diet eliminacyjnych będzie się zaopatrywać we wszystkich trzech źródłach, wegetarianin w dwóch (posiadających w swoich magazynach produkty pochodzenia odzwierzęcego i roślinnego), natomiast weganin do swojej dyspozycji ma tylko jedno źródło i w tej „hurtowni” powinny się znaleźć wszystkie potrzebne materiały.

Białko uważane jest za najważniejszy z makroskładników w związku z istotną funkcją, jaką pełni w strukturach i funkcjonalnych mechanizmach ludzkiego ciała. Znajduje się w każdej naszej komórce, począwszy od struktur wewnętrznych, do najbardziej zewnętrznych – włosy i paznokcie. Wchodzi  również w skład enzymów, hormonów, błon komórkowych, przeciwciał, hemoglobiny. Jest niezbędne dla zdrowia i rozwoju organizmu. Stanowi również źródło energii w niewiele mniejszym stopniu co węglowodany.
 

W poprzednim artykule zarysowany został podział na diety semi- i wegetariańskie. W bieżącym materiale przyjrzymy się dokładniej założeniom poszczególnych diet. Najłatwiej będzie to przedstawić, porównując je do ogólnie znanych piramid żywieniowych. I w ten sposób ukazać ich lepsze i gorsze strony. Dzięki temu można zastosować odpowiednio dobraną dietę, zapobiec ewentualnym niedoborom, uzupełnić istniejące, a także świadomie zlecać badania laboratoryjne, co przy dość wysokich kosztach badań nie będzie nadmiernie obciążać naszych podopiecznych, a my zyskamy opinię osoby kompetentnej i zorientowanej, a nie pracującej „po omacku” i w chaosie.

Weganizm i wegetarianizm – dwa hasła, które często wywołują niepokój wśród osób zajmujących się żywieniem. Aby skutecznie „walczyć z wrogiem”, trzeba go gruntownie poznać i umieć odróżnić wegetarianina od weganina, peganina czy też frutarianina, znać różnice między nimi, a także możliwe niedobory. Istotną informacją, którą można uzyskać w trakcie wywiadu żywieniowego, jest powód, dla którego dana osoba taką dietę zaczęła stosować. Dopiero tak wyposażeni możemy pomyśleć o planowaniu programu żywieniowego i suplementacji.